Begrotingtoestanden!

Daar zaten we dan. Vijf weken na het aanbieden van de begroting en meerjarenraming. Donderdagavond 12 november gaven fracties één voor één aan tegen de begroting te zullen stemmen. Op een enkele fractie na, zonder een winstwaarschuwing. Voor vooraankondiging is in dit soort kwesties wel zo netjes, want dan valt er nog iets te repareren. Nu werd onze gemeente en u als inwoner in de steek gelaten. Het college hiermee in z’n hemd zettend. Dat hebben we ff geflikt, zag je sommige denken. Het gevolg werd meteen duidelijk: onder financieel toezicht gesteld door de provincie, weliswaar met een nog met een kleine escape. Die escape vertaalden we in december raadsbreed als spoor 1 en spoor 2.

Een tijdelijke commissie begroting werd opgericht eind april. In aanloop naar de kadernota moesten wij er uit zijn. Maar daar begon ook een misvatting. Een zelfde misvatting zoals we die zien bij het Raadsprogramma. Ja, we willen breed samenwerken. We willen werken met wisselende meerderheden. Maar dat neemt niet weg dat we in een democratie nogal altijd werken met meerderheden. Dat partijen die opvattingen delen elkaar opzoeken is ook helder.

Bij moties met betrekking tot het sociaal domein, wordt de VVD bijna nooit geraadpleegd. Het zijn steevast dezelfde 4 a 5 fracties die consequent prijken op dergelijke moties. Is dat dan een machtsblok, of bekokstoofd in achterkamertjes? Of zijn dergelijke termen alleen voorbehouden als je niet betrokken bent geweest bij een verstandige oplossing waarbij onze inwoners niet financieel extra voor worden aangeslagen als pinautomaat van de gemeentekas.

Voor 2021(spoor 1) werd de begroting in een aantal sessies nog eens doorgespit, investeringen overgeheveld naar opvolgende jaren enzovoort. Een min van 7 ton resteerde en die kwam ten laste van de reserve.  Op GroenLinks na, konden alle partijen instemmen met de maatregelen op 18 februari. Spoor 2 ving aan. We moesten echte keuzes maken voor de lange termijn. Dat zijn soms harde keuzes. Diverse commissies en technische sessies zijn we als voltallige raad aan het werk geweest. Maar ook na 2 maanden kwamen we er niet uit. Op vrijdagavond 16 april bleek dat maar eens uit het toegezonden overzicht. Over minder dan 72 uur zouden we al zitten met de gedeputeerde van de provincie. De VVD heeft geen onderwerpen tot heilige huisje bestempeld. Om hiermee ook aan te geven dat wij breed naar een oplossing wilde zoeken. Wij stonden zeker niet bij iedere maatregel te juichen, maar verantwoordelijkheid nemen betekent soms ook moeilijke keuzes maken.

Twee maanden verder waren de meeste partijen geen centimeter opgeschoven. Onze enige harde eis was geen OZB verhoging. Ook onze woordvoerder zag eigenlijk geen uitweg meer.

Van andere partijen hoorden we zelfs opmerkingen “dan maar een jaartje onder toezicht”. Voor de VVD was dat laatste  onbespreekbaar. Ondertussen bereikte ons dat weekend een conceptbrief over de Begroting BUCH 2022-2024. De harde opstelling daarin met betrekking tot de BUCH uitgaven op het niveau 2020 houden was voor ons onbespreekbaar. Dit was onrealistisch. Hierop is door ons geacteerd. Op dat moment hebben wij ook onze zorg uitgesproken over het ogenschijnlijk niet vinden van een structureel sluitende meerjarenbegroting.  Diverse fracties waren bereid hun standpunt daar op aan te passen en tot een compromis te komen. De BUCH-brief werd door negen van de elf fracties ondertekend, alleen Groen Links en fractie Husslage tekenden niet. Bij het bespreken van de brief kwam vanzelfsprekend ook spoor 2 ter sprake. Is het vreemd dat partijen, waarvan de standpunten op het gebied van financiën dicht bij elkaar liggen, met elkaar tot overeenstemming kunnen komen over te nemen maatregelen? Nee dus, net zo min als dat andere partijen elkaar op het gebied van het sociaal domein al vele jaren weten te vinden! 

De maatregelen zorgen ervoor dat er een structureel sluitende begroting ligt. In de meerjarenbegroting zijn een aantal posten geschrapt.  De investeringen in klimaatbeleid zijn teruggebracht naar het niveau van de bijdrage van het Rijk. Geld voor investeringen in klimaatbeleid moet vanuit het Rijk komen en niet uit gemeentelijke belastingen.  Wij moeten stoppen met jaarlijks bijpassen, omdat Den Haag te weinig geld beschikbaar stelt voor uitvoering van opgelegd beleid. Dit geldt voor zoveel domeinen. Wij kunnen dan 2 dingen doen. Het eerste is een gedeelte van onze inwoners(huiseigenaren) extra belasten via de OZB. Dat is overigens echt meer dan de paar tientjes die GroenLinks opsomt. Om het tekort op de begroting te kunnen dekken zou gemiddeld per huiseigenaar per jaar tussen de € 150,- en € 200,- bijbetaald moeten worden. Voor de VVD onaanvaardbaar, het Gemeentebestuur moet zelf letten op de balans tussen inkomsten en uitgaven.        

Ten aanzien van investeringen hebben we diverse projecten uit de meerjarenraming gehaald. De Beverwijkerstraatweg, het zwembad en investeringen in IKC’s.  Er liggen gewoon geen concrete plannen. Er zijn ideeën die wellicht in de toekomst tot concrete plannen zullen worden. We zullen ze dan beoordelen en als er ruimte voor is in de begroting ook uitvoeren.  Het is niet zinvol om nu grote bedragen in de begroting op te nemen voor deze plannen en aan het eind van het jaar constateren dat het geld niet is uitgegeven. De projecten zijn daarmee niet definitief van de baan. Hoogstens worden deze wat later uitgevoerd als er goede en concrete plannen op tafel komen. We gaan zeker de huiseigenaren niet extra belasten met een aanzienlijk verhoogde OZB. Onze inwoners zijn geen pinautomaat. Wij moeten zorgvuldig omgaan met de middelen die er wel zijn.

Dat VVD, CDA, CK&G en GDB elkaar hebben gevonden is niet verwonderlijk. Tijdens alle besprekingen over de begrotingsproblemen was het al duidelijk dat de verschillen met de andere fracties erg groot waren. Het is niet zinvol om eindeloos te proberen elkaar op andere gedachten te brengen. We kunnen met elkaar doorpraten tot we een ons wegen, maar met veel linkse partijen wordt het gat in de begroting juist alleen maar groter in plaats van kleiner. Uiteindelijk moeten er knopen worden doorgehakt en moet er een voorstel liggen dat op steun van een meerderheid in de raad kan rekenen.  

Natuurlijk blijven we zoeken naar een zo breed mogelijke samenwerking in de Raad om mooie plannen voor onze Gemeente te realiseren. Wij willen echter niet de rekening neerleggen bij een deel van onze inwoners, de eigen woning bezitter. Het is nu de tering naar de nering zetten. Net als u thuis kan de Gemeente geen geld uitgeven dat er niet is. Door nu een sluitende begroting in te dienen kunnen we snel van het financiële toezicht af, hoeven we niet voor elke uitgave toestemming te vragen aan de provincie en blijven we baas in eigen gemeente.

Als laatste bieden wij u een overzicht aan waar u kunt zien wat de stemmingen per onderdeel en per partij waren. Dit vertaalt zich in meerjaren perspectief per partij waar u kunt zien wat keuzes die partijen niet willen maken, u zouden kosten. 1% OZB verhoging levert de gemeente dit jaar ongeveer  € 67.000,-- op. Sommige partijen laten het tekort in 2022 oplopen tot rond de 2 miljoen. U leest het goed!! De helft zou misschien nog te dekken zijn met andere keuzes, maar de andere helft mag u, wat andere partijen betreft toch echt bijpassen!